Wie ben je als niemand je thuisland lijkt te kennen en je moedertaal dreigt te verdwijnen? Welke invloed hebben emigratie en integratie op je culturele identiteit? En met welke woorden geef je vorm aan wie je bent en waar je vandaan komt?
Natalia Papaeva (Rusland, 1989) groeide op in Boerjatië, een autonome republiek in Oost-Siberië. Sinds 2013 woont en werkt ze echter in Nederland, waar ze in 2018 afstudeerde aan de Haagse Koninklijke Academie voor Beeldende Kunst. In haar rauwe en intense videoperformances onderzoekt ze onze relatie met taal en haar culturele identiteit als ‘Boerjaat om utens’*.
In etalages op verschillende locaties in de binnenstad van Leeuwarden presenteert VHDG haar eerste solotentoonstelling. Alle getoonde videowerken zijn gesproken in het Boerjatisch, Papaeva’s moedertaal. Het Boerjatisch is een van de bijna 2600 talen die op het punt staan te verdwijnen. Ook de fysieke afstand tot haar thuisland beïnvloedt haar band met haar taal en geboortestreek.
In haar videowerken en performances geeft Papaeva een stem aan deze culturele ‘erosie’ en verkent ze wat dat doet met iemands identiteit. In het prijswinnende werk Yokhor (2018) ondergaat ze de pijn van het verlies van haar taal en ziet de kijker haar verschillende emotionele stadia doormaken, van kalmte tot hysterie. In Vacuum (2019) onderzoekt ze taal wederom als drager van emoties en probeert ze haar angsten te bezweren met de mantra’s die haar oma haar vroeger leerde.
Speciaal voor deze tentoonstelling ontwikkelde Papaeva ook een nieuw videowerk. In de zomer van 2020 verbleef ze vier weken in de Artist-in-Residence van VHDG, in de Haniahof te Leeuwarden. Daar creëerde ze een performancewerk naar aanleiding van het racisme dat ze door haar Aziatische uiterlijk ondervond ten tijde van de eerste coronagolf. In het werk Ik ben…, dat twee keer live wordt opgevoerd en daarna te zien is bij de entree van de tentoonstelling, onderzoekt ze cultureel bepaalde, taalkundige connotaties en houdt ze de kijker op lichtvoetige doch confronterende wijze een spiegel voor.
Papaeva studeerde in 2018 af aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten van Den Haag. Met haar afstudeerfilm Yokhor won ze zowel de afdelingsprijs van de KABK als de TENT Academy Award. In 2019 werd Papaeva genomineerd voor de Sybren Hellinga Kunstprijs. In 2020 ontving ze een Werkbijdrage Jong Talent van het Mondriaan Fonds.
- Friezen noemen een Fries die buiten Fryslân woont liefkozend ‘Fries om utens’.
Vormgever campagnebeeld: Niels Lunter
Schrijver publiekstekst: Grytsje Klijnstra
Mogelijk gemaakt door: Gemeente Leeuwarden, Mondriaan Fonds, BankGiro Loterij Fonds, Stichting Stokroos en WEJansenfonds.